Op 4 en 5 mei herdenken we niet alleen de militairen, maar ook de vele burgers die slachtoffer werden van oorlog en onderdrukking. Op onze begraafplaats rust Cornelis Arend Groot, geboren op 25 juni 1914 in de Beemster en overleden op 17 juli 1945 in Purmerend – slechts enkele maanden na de bevrijding.

PTT monument

Cornelis was de zoon van Pieter Groot, boerenarbeider en postbesteller, en Gerritje de Visser. Hij groeide op in een arbeidersgezin in de Beemster en werkte vermoedelijk ook voor de PTT tijdens de oorlogsjaren, zoals blijkt uit de vermelding van zijn naam op het PTT-monument voor gevallen postbestellers aan de Kortenaerkade in Den Haag.

Lange tijd was er weinig bekend over zijn dood, tot recent archiefonderzoek nieuwe sporen blootlegde. Uit een aanvraag voor de officiële erkenning van zijn graf als oorlogsgraf – ingediend door zijn moeder – blijkt dat ondervoeding als overlijdensoorzaak.

Uit documenten van het Nationaal Archief blijkt bovendien dat Cornelis tijdens de oorlog tewerkgesteld werd in Bremen, Duitsland, mogelijk op of nabij de Bahnhofplatz,

een locatie bekend om de inzet van dwangarbeiders. Bremen was tijdens de oorlog een zwaar gebombardeerde industriestad, waar duizenden buitenlanders onder vaak erbarmelijke omstandigheden werkten in de industrie of spoorwegen.

De nieuwe informatie roept nog meer vragen op:
• Was Cornelis slachtoffer van structurele mishandeling of verwaarlozing?
• Bevond hij zich in een strafkamp of werkkamp?
• En zijn er meer mensen uit Purmerend en omgeving die in Bremen werkten of overleden?
Vooralsnog ontbreekt gedetailleerde informatie over zijn werk, verblijf en thuiskomst. Wel staat vast dat hij vlak na zijn terugkeer – op slechts 31-jarige leeftijd – is overleden, vermoedelijk als gevolg van alles wat hij in Duitsland had moeten doorstaan.

Oproep aan iedereen:

Heeft u – of iemand die u kent – herinneringen, documenten, brieven of foto’s die verband houden met Cornelis Arend Groot, zijn tijd in Bremen of andere Purmerenders die daar tewerkgesteld waren? Alle informatie, hoe klein ook, is welkom en kan bijdragen aan een completer beeld van zijn leven. Neem contact op met de oude begraafplaats Purmerend. Mail: oudebegraafplaatspurmerend@gmail.com

Bronnen:
Nationaal Archief (tewerkstellingslijsten Bremen, aanvraag oorlogsgrafstatus)
Oorlogsgravenstichting: www.ogs.nl
Monument PTT-postbestellers: www.ogs.nl/monument/2624
Gemeentelijke en familiearchieven Beemster en Purmerend